Gülüş Tasarımı (Smile Design)

Gülüş tasarımı; dişler, diş etleri, dudak hattı ve yüz oranlarının birlikte değerlendirilerek estetik ve fonksiyonun kişiye özel dengelendiği planlı bir süreçtir. Amaç yalnızca “beyaz ve düzgün dişler” değil; doğal görünüm, doğru çiğneme, net konuşma ve uzun ömürlü restorasyonlardır.

1) Gülüş Tasarımı Kime Uygundur?

• Renklenme, şekil/ölçü uyumsuzlukları

• Dişler arası boşluk (diastema), kırık veya aşınmış dişler

• Çapraşıklık, orta hat kaymaları

• Gülerken fazla diş eti görünmesi (gummy smile)

• Eski restorasyonların renk-kenar uyumsuzluğu

Not: Aktif diş eti hastalığı, ilerlemiş çürük ve kontrolsüz diş sıkma önce tedavi altına alınır.

2) İlk Muayene ve Kayıtlar

Hedef: Mevcut durumun eksiksiz kaydı ve beklentinin netleştirilmesi.

• Foto/Video: Tam yüz, gülüş ve profil; konuşma sırasında dudak/diş ilişkisi.

• Röntgen/CBCT: Kemik seviyesi, kök-kanal durumları, gizli çürükler.

• Ağız içi tarama veya ölçü: CAD/CAM planlama, dijital arşiv.

• Anamnez & Beklenti: Renk, uzunluk, diş formu, “ne doğal ne estetik” skalasında tercih.

• Fonksiyon analizi: Çiğneme düzeni, oklüzyon, TME (eklem) değerlendirmesi.

  
  

3) Estetik Analiz: Nelere Bakılır?

• Dudak Dinamiği: İstirahat ve tam gülüşte üst diş görünürlüğü (gençte istirahatte 1–3 mm).

• Gülüş Hattı (Smile Arc): Üst keser insizal kenarlarının alt dudak eğrisini takip etmesi.

• Orta Hat & Kant: Yüz orta hattı ile diş orta hattının uyumu; ön dişlerin eğimsel kantı.

• Oranlar:

  • Diş boy–en oranı ~%75–80

  • Ön grup “altın oran/RED/Preston” prensipleri (kişiye uyarlanır)

• Gingival Estetik: Diş eti kenarlarının simetrisi, zenit noktaları, papilla doluluğu.

• Bukkal Koridor: Gülüş genişliği ve yan boşlukların dengesi.

• Fonetik:

  • F/V sesleri: Keser boyu ve dudak temasını test eder

  • S sesi: Dikey boyut ve keser aralığını test eder

    
    

4) Dijital Gülüş Tasarımı ve Mock-Up

1. Dijital planlama (DSD): Foto/video ve tarama verileri üzerinde sanal prova.

2. Wax-up: Laboratuvarda eklemeli taslak (model üzerinde).

3. Mock-up (ağız içi prova): Silikon indeks + geçici materyal ile hastanın ağzında “deneme gülüşü”.

4. Geri bildirim: Uzunluk, form, fonetik ve dudak desteği birlikte değerlendirilir.

Mock-up; “ne göreceğinizi önceden görme”, onam ve iletişimde en kritik basamaktır.

5) Tedavi Seçenekleri (Kombine Edilebilir)

• Beyazlatma: Renk altyapısını iyileştirmek için ilk basamak (ofis/ev tipi).

• Ortodonti/Şeffaf Plak: Çapraşıklık, orta hat ve kapanış düzeltmesi (gerekirse önce).

• Bonding (Kompozit): Küçük form/boşluk düzeltmeleri; minimal invaziv, hızlı.

• Porselen Lamina (E-max Veneer): Doğal ışık geçirgenliğiyle ön bölgede yüksek estetik.

• Tam Seramik/Zirkonyum Kuron: Büyük madde kaybı veya köprü ihtiyacı olan dişlerde.

• Pembe Estetik: Gingivektomi/kron boyu uzatma ile diş eti seviyelerinin ayarı.

• Gummy Smile Yaklaşımları: Gingivektomi, lip-repositioning, bazı vakalarda botulinum toksin.

• İmplant ve Cerrahi: Eksik dişlerin kalıcı ve estetik tamamlanması; geçici dişlerle estetik süreklilik.

• Eski Restorasyonların Yenilenmesi: Renk/kenar uyumsuzluğunun giderilmesi.

  
  

6) Materyal Karşılaştırması

• E-max (lityum disilikat): Yüksek estetik, translüsensi; ön bölgede ideal.

• Zirkonyum: Daha dayanıklı; arka bölge ve köprülerde avantaj.

• Kompozit: Ekonomik, hızlı; cilayla çok iyi görünüm, uzun dönemde bakım/cila gerekebilir.

Seçim; estetik beklenti, kuvvetler, kalan diş dokusu ve alışkanlıklara göre yapılır.

7) Hazırlık (Prepless/Minimal) ve Diş Kesimi Prensipleri

• Öncelik doku koruma: Mümkünse “eklemeli” tasarım ve minimal preparasyon.

• Sınırı diş eti sağlığına saygılı, kenar sızdırmazlığına uygun belirlemek.

• Geçici restorasyonlarla fonetik ve estetik teyidi (mock-up rehberli).

  
  

8) Renk Seçimi ve Zamanlama

• Sıra: Önce periodontal/ortodontik düzeltmeler → beyazlatma → restorasyon rengi.

• Işık/Arka Plan: Gün ışığına yakın aydınlatma, nötr arka plan; “değer (value)” öncelikli.

• Fotoğraf: RAW/JPEG referansları ve renk skalasıyla kayıt.

  
  

9) Oklüzyon ve Fonksiyon

• Kesici/kanin kılavuz, denge temasları, bruksizm varlığı.

• Dikey boyut ve eksantrik hareketlerde interferansların kaldırılması.

• Gerekirse gece plağı ile restorasyonların korunması.

  
  

10) Pembe Estetik Ayrıntıları

• Zenit Noktaları: Üst kanin ve santrallerde simetri, lateral biraz koronal.

• Papilla Doluluğu: “Siyah üçgen” riskini azaltmak için kontak noktası yüksekliği ve kemik kretine mesafe planı.

• Kron Boyu Uzatma: Klinik kuron yetersizliğinde fonksiyon+estetik için.

  
  

11) Zaman Çizelgesi Örnekleri

• Hafif vaka (beyazlatma + bonding): 1–2 randevu / 1–2 hafta

• Orta vaka (lamina + pembe estetik): 2–3 hafta (iyileşme süreleri dahil)

• Karmaşık vaka (şeffaf plak/ortodonti + implant + lamina): Birkaç ay (hareket ve iyileşme için aralıklar)

  
  

12) Sık Sorulanlar

Doğal durur mu?Diş boy-en oranı, insizal çizgi, yüz ve dudak dinamiğine göre kişiselleştirildiğinde doğal durur.

Dişler kesilecek mi?Çoğu bonding ve bazı lamina vakaları minimal ya da sıfır preparasyonla yapılabilir. Büyük form değişiminde koruyucu sınırlar içinde aşındırma gerekebilir.

Ağrı olur mu?Anestezi ile ağrısızdır. Gingival işlemler ve geçici dönem kısa süreli hassasiyet yapabilir.

Ne kadar kalıcı?Doğru materyal, uygun oklüzyon ve düzenli bakım ile yıllarca konforlu kullanım mümkündür. Zamanla cila/bakım ve minör revizyonlar gerekebilir.

Ortodonti şart mı?Şiddetli hizalama bozukluklarında önce ortodonti daha koruyucu ve stabil sonuç verir. Hafif vakalarda restoratif yöntemlerle hedefe ulaşılabilir.

Gummy smile nasıl düzeltilir?Diş eti hizalaması, dudak pozisyonu ve üst çene/dudak dinamiğine göre gingivektomi, kron boyu uzatma, lip-repositioning veya bazı vakalarda botulinum toksin seçenekleri değerlendirilir.

13) Bakım ve Uzun Ömür

• 6 ayda bir kontrol ve profesyonel bakım.

• Gece plağı (diş sıkma varsa).

• Sert gıdalarda aşırı kuvvetten kaçınma.

• Ara yüz temizliği (ip/ara yüz fırçası), renkli içeceklerde teması kısaltma.

• Gerekirse periyodik cila ve polisaj.

  
  

14) Riskler ve Sınırlar

• Aşırı beklenti ve doğallık arasındaki dengenin iyi kurulması gerekir.

• Bruksizm, asit erozyonu ve kötü ağız bakımı restorasyon ömrünü kısaltır.

• Yumuşak doku biyolojisine saygı duyulmazsa çekilmeler/renk uyumsuzlukları oluşabilir.

• Geçmiş travma/kanal tedavisi olan dişlerde renk yönetimi ve adhesive protokol daha kritiktir.

  
  

15) Plan–Bütçe–Onam

• İşlem sayısı, materyal ve laboratuvar süreçleri toplam süre ve maliyeti belirler.

• Mock-up/deneme gülüşü sonrası yazılı plan ve fotoğraflarla onam alınması önerilir.

  
  

Sonuç ve Randevu

Gülüş tasarımı, estetikle fonksiyonun birlikte ele alındığı kişisel bir yol haritasıdır. Foto-video analizi, dijital planlama ve mock-up ile hedeflenen görünümü tedavi öncesi görmek mümkündür. Uygun materyal ve doğru sıra ile kalıcı, doğal ve konforlu bir sonuç elde edilebilir.

Randevu oluşturun: Fotoğraf/video analizi, dijital ölçü ve deneme gülüşü ile size özel planınızı birlikte netleştirelim.